Banjalučki advokati Jovana Kisin Zagajac i Aleksandar Jokić predali su Ustavnom sudu Republike Srpske inicijativu za ocjenu ustavnosti izmjena Krivičnog zakonika Republike Srpske kojim su kleveta i iznošenje ličnih i porodičnih prilika definisani kao krivično djelo.
Advokat Jokić je rekao da je u inicijativi jasno navedeno koje su odredbe Ustava Republike Srpske povrijeđene, kao i da je obrazloženo zašto “kriminalizacija klevete“ predstavlja udar na slobodu govora u RS-u.
“Pokušali smo i da ukažemo na kontest i na pravni sistem u kojem se donose ovakve izmjene i zašto nije primjenjivo povlačenje bilo kakvih paralela koje poznaju privatne tužbe, i zašto u našem sistemu ovo predstavlja kršenje elementarnih ljudskih prava. Ukazali smo na povrede Evropske konvencije o ljudskim pravima i slobodama“, rekao je jedan od podnosilaca inicijative, advokat Jokić.
On je naveo i da se nada da će Ustavni sud u ovom slučaju da “štiti građane od vlasti, a ne vlast od građana“, prenoi Birn.
Advokatica Kisin Zagajac rekla je da je poseban dio inicijative posvećen povredi člana koji sam Ustav usmjerava na primjenu Evropske konvencije o ljudskim pravima.
Navodi da su u inicijativi detaljno obrazloženi svi standardi koje je do sada usvojio Evropski sud za ljudska prava, a “posebno da miješanje države u osnovna ljudska prava i pravo na slobodu govora ne može biti nerazumno i neproporcionalno“.
“Pogotovo kazna zatvora koja se i dalje može izreći predstavlja prekomjerno miješanje u osnovna ljudska prava i slobode, i neminovno dovodi do autocenzure“, rekla je Kisin Zagajac.
Novinari su napomenuli da su u posljednjih šest mjeseci nebrojeno puta pokušali da ukažu na pogubnost “kriminalizacije klevete“, ali to nije došlo do poslanika.
“Vjerujemo da će sudije imati više sluha i da će odbraniti Ustav RS-a koji su poslanici u Narodnoj skupštini grubo ranili podizanjem ruke za ovakav krivični zakon kojim se kriminalizuje kleveta i guši javna riječ. Nadam se da će sudije imati osjećaja i da će shvatiti koliko je važna ova inicijativa, i da se posljednje izmjene Krivičnog zakonika proglase neustavnim“, rekao je predsjendik Kluba novinara Banjaluka Siniša Vukelić.
Narodna skupština Republike Srpske je, i pored velikog protivljenja stručne javnosti, medijske zajednice i međunarodnih organizacija, krajem jula usvojila izmjene i dopune Krivičnog zakonika Republike Srpske kojim je, između ostalog, kriminalizovana kleveta.
Predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik je 18. avgusta potpisao ukaz na izmjene zakone, a kriminalizacija klevete je stupila na snagu 26. avgusta.
Novinari su, prije svega, u više navrata pokušavali da poslanicima Narodne skupštine Republike Srpske ukažu na štetnost vraćanja klevete u krivični zakon, ali bez rezultata. Novinari su upozoravali da opravdano sumnjaju da se iza kriminalizacije klevete krije nastojanje vlasti u Republici Srpskoj da se utiša kritika i smanji pisanje o kriminalu i korupciji.
